تیزپا یک اثر انیمیشن کامپیوتری محصول استودیوی والت دیزنی و چهل و هشتمین انیمیشن بلند این کمپانی است. این انیمیشن به علت وجود صحنه های اکشن و خطرناک، درجه PG گرفته است.این اثر سال ۲۰۰۸ نامزد دریافت ۹ جایزه مختلف بهترین انیمیشن در مراسمی مثل اسکار، انی، گلدن گلاب و انجمن منتقدان فیلم و…… بوده است که در هفت مورد از آنها فیلم وال ـ ای برنده جایزه شده است. سال ۲۰۰۹ نیز نامزد دریافت جایزه بهترین اثر از نظر کودکان بودکه جایزه به فیلم ماداگاسکار۲ رسید. پخش این انیمیشن از شبکه پویا بهانه ای شد تا این هفته به این اثر مهیج دنیای کارتون بپردازیم.
قهرمان دنیای تلویزیون
این فیلم درباره سگی به نام تیزپاست که در سراسر زندگی اش هنرپیشه یک سری برنامه تلویزیونی بوده است که در آن نقش یک سگ سوپر قهرمان را ایفا می کند. او فکر می کند که واقعا نیروی او و حوادث فیلم واقعی است و هر کاری که انجام می دهد به دلیل قدرت خود اوست اما وقتی بر اثر یک اتفاق از هالیوود دور می شود و از نیویورک سر در می آورد، مجبور می شود تا سفری طولانی را تجربه کند تا دوباره به صاحب و بازیگر همراهش پنی برسد. در طول راه او با یک گربه خیابانی به نام میتنز و یک همستر عاشق تلویزیون همسفر می شود.
در ابتدا قرار بود نام فیلم «سگ آمریکایی» باشد و نویسندگی و کارگردانی آن را «کریس ساندرز» به عهده داشته باشد؛ اما بعد از این که او از این پروژه برکنار شد کارگردانی کار به عهده «کریس ویلیامز» و «بایرون هوارد» گذاشته شد. این کار اولین فیلم دیزنی است که در طول تولید از ابتدا به صورت فیلم بلند سه بعدی کار شده است.. این فیلم نظر مثبت منتقدان را جلب کرده است به طوری که براساس آمار سایت «روتن تومیتو» ۸۴ درصد از نقدها مثبت بوده و براساس نظرسنجی سایت «متا کریتیک» ۶۷ درصد به این فیلم رأی مثبت داده اند.
این کار اولین فیلم بلند دیزنی بود که توسط جان لستر سرپرستی شده است. کریس ویلیامز می گوید: «انگار چیزی در ذات ما وجود دارد که همیشه به کارهای کلاسیک دیزنی ارجاع می کنیم اما وقتی با جان لستر کار می کنیم دائماً ما را به سمت خلق شخصیت های اورجینال که قوی باشند سوق می دهد و این کاملا یک شیوه پیکساری است که شما چیزی جدید و هیجان آور خلق کنید. در نتیجه من فکر می کنم ما می توانستیم از شیوه (کمپانی) پیکسار برای ساختن داستان استفاده کنیم و همزمان از میراث قدیمی خودمان درباره فیلم های قدیمی دیزنی بهره ببریم.»
«هوارد» نیز می گوید: «وقتی صحنه آغازین دامبو را مشاهده می کردم، که در آن لک لک ها بچه ها را به باغ وحش می آورند. فیل مادر سرش را به سمت آسمان بلند می کند و امیدوار است که بچه اش پیدا شود اما وقتی این طور نمی شود قلب شما هم می شکند. این حسی است که در فیلم های دیزنی وجود دارد و شما ناخودآگاه آنها را احساس کرده اید؛ می خواستیم به دنبال پاسخ کلیدی احساسی باشیم.»
هوارد در ادامه می گوید: «این سه شخصیت دائما با یکدیگر چه از نظر عاطفی و چه از نظر فیزیکی در تعامل بودند. این کار از هر جنبه ای که فکر کنید کار کوچکی نبود. ما تعداد کمی شخصیت اصلی داشتیم؛ اما این فیلم مناظر بسیار زیادی داشت و وقتی آنها در طول کشور سفر می کردند با صحنه هایی مثل انفجار، پرواز هلیکوپتر و دکورهای مختلفی روبه رو می شدند که همه این مسائل باید حل می شد.»
چالش های خلق یک شیوه جدید
در عین حال انیماتورهای شخصیت های تیزپا هم با چالش های خلق یک شیوه کاملا جدید کار روبه رو بودند مثلا با وجود این که تیزپا شخصیت اصلی بود، وضع حالت های رینو یکی از مشکل ترین مسائلی بود که با آن روبه رو بودند. اولین مسأله این بود که این شخصیت را دوست داشتنی تصویر کنند.
مثلا برای رینو انیماتورها می خواستند او را از روی طراحی های سنجاب زیبای خفته طراحی کنند. «کلی کیتین» انیماتور ارشد رینو می گوید: «رینو در ابتدا به صورت یک حیوان چهارپا درست شده بود و بسیار خوب هم از کار درآمده بود؛ اما در جاهایی از داستان لازم بود که روی دو پایش بایستد و مانند انسان رفتار کند. از میان تمام حیوانات فیلم او انسان وار ترین رفتارها را داشت و این که او را روی پاهای عقبش قرار دهیم و سر پا نگه داریم، نیاز به کار زیادی داشت. بنابراین دوباره رینو را با استفاده از یک تغییر دهنده شکل و حالت جدید سر هم کردیم. به مدت دو ماه روی آن کار کردیم و در پایان یک شکل سر هم شده مناسب داشتیم که مشکل ترین شکلی بود که من تا به حال انیمیت کرده بودم.
برخلاف بسیاری از فیلم های انیمیشن کامپیوتری که تعداد فضاها و صحنه ها محدود است،تیزپا یک تصویر جاده ای مجازی است که این گروه سه نفره را که از نیویورک به هالیوود سفر می کنند، در مکان های رنگی مختلفی مثل اوهایو، نوادا و نقاط بین آنها نشان می دهد. فراتر از این ها فیلمسازان سبک و ظاهری را برای فیلم انتخاب کرده بودند که به یک شیوه آزادتر و نقاشی وار نیاز داشت.
کریس ویلیامز می گوید: «پل فلیکس (کارگردان هنری) یکی از طرفداران بزرگ تاریخ دیزنی و عاشق پس زمینه های قدیمی نقاشی شده با دست است. او واقعا می خواست مقداری از آنها را عرضه کند و بالاخره موفق شد چیزی بسیار زیبا و بافت دار برای دنیای تیزپا خلق کند که خیلی زیبا بود.»
لوسینسکی و تیمش به تمام کشور از جمله پارک های اوهایو و صحرای بیرون لاس وگاس، مزارع گوسفند داری در سانفرانسیسکو و خیابان های نیویورک سفر کردند تا وضع نورپردازی و این که چطور در فیلم قرار بگیرند، درک کنند و از آنها در فیلم استفاده کنند.
اسپنسر می گوید: «ما می خواستیم که فیلم، به وسیله نورپردازی، حس یک فیلم زنده را القا کند. نورپردازی واقعی کلید باورپذیر بودن است حتی اگر دنیای ما کاریکاتوری شده باشد. نمی خواستیم این حس ایجاد شود که این کار توسط کامپیوتر ساخته شده است. یکی از ایده هایی که جان همیشه درباره آن حرف می زند این است که یک دنیای باورپذیر خلق کنیم. ما یک سگ، یک گربه و یک همستر در یک دنیای واقعی داشتیم پس باید سخت کار می کردیم تا یک دنیای واقعی برای شخصیت های مان خلق کنیم که بیننده ها را راضی کند.»
معرفی شخصیت های اصلی
تیزپا یک قهرمان امروزی چهار پاست که ستاره برنامه تلویزیونی خودش بوده و بر این باور است که همه اتفاقاتی که در سریال برای او می افتد واقعی است و واقعا دارای قدرت های ماورایی مثل نیروی باورنکردنی، دید لیزری و یک سوپر پارس قدرتمند است. اما بزودی می فهمد که باید زندگی واقعی را تجربه کند.
«پنی» ستاره سریال داستانی ـ تخیلی تیزپا ست. او باهوش و با اراده است ولی ارتباط او با سگش صرفا بر مبنای فیلمنامه نیست و وقتی تیزپا ناپدید می شود دائما به فکر اوست و خواب بازگشت او را می بیند. «میتنز»، یک گربه خیابانی آشنا به چم و خم زندگی است که ناگهان خود را گرفتار کمک به تیزپا در برگشتن به هالیوود و رسیدن به پنی محبوبش می یابد. او که مجبور است تیزپا را در این سفر همراهی کند با حس طنز و دیدگاه بدبینانه اش تضاد کاملی با تیزپا دارد. او به تیزپا یاد می دهد که چطور بتواند در جاده ها زنده بماند و ثابت می کند که یک همسفر بسیار خوب است.
«رینو» یک موش خرمای داخل یک توپ پلاستیکی است که یکی از طرفداران پر و پا قرص سریال تلویزیونی تیزپاست و همه جزئیات صحنه های سریال تیزپا را حفظ است. بدون لحظه ای تردید او با قهرمانش همراه می شود و از هیچ کمکی برای رسیدن تیزپا به هدف اش رو گردان نیست.
پریسا کاشانیان
