شهرستان جم نهمین شهرستان استان در ۲۷۰ کیلومتری جنوب شرقی مرکز استان بوشهر قرار گرفته است. این شهرستان از شمال به شهرستان های فیروزآباد و دشتی، از جنوب به شهرستان کنگان، از مشرق به شهرستان مهر استان فارس و از مغرب به شهرستان های دیر و کنگان محدود می شود. ارتفاع جم از سطح دریا ۸۰۰ تا ۸۵۰ متر و دارای آب و هوایی خشک و نسبتا خنک است که نسبت به سایر نقاط استان بوشهر، از اقلیمی مناسب تر و آب و هوایی بهتر برخوردار است.
شهرستان جم با ۱۹۵۰ کیلومتر مربع وسعت حدود ۸ درصد مساحت کل استان بوشهر را به خود اختصاص داده است. شهرستان جم دارای ۲ بخش به نام های مرکزی و ریز، ۵ دهستان جم، کوری، ریز، انارستان و تشان، ۳ شهر جم، ریز، انارستان و ۱۲۹ روستاست.
بر اساس آخرین سرشماری نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۰ جمعیت شهرستان جم بالغ بر ۵۲ هزار نفر است که با توجه به اجرای پروژه های متعدد نفت و گاز و پتروشیمی و شهرک های مسکونی مرتبط پیش بینی می شود در آینده یی نزدیک جمعیت آن به دو برابر افزایش خواهد یافت. شهر جم، مرکز شهرستان جم بیش از ۲۴ هزار نفر جمعیت دارد.
دین مردم شهرستان جم اسلام و مذهب آنان شیعه اثنی عشری است. همه مردم جم به زبان فارسی سلیس و روان صحبت می کنند و گویش و گفتار آنها به زبان فارسی دری نزدیک است که این امر یکی از وجوه تمایز مردم این شهرستان با بقیه نقاط استان بوشهر است.
در بررسی آثار و نوشته های تاریخی و جغرافیایی، نام جم از قدمت بسیار زیادی برخوردار است. برخی آن را به دوران قبل از ساسانیان و عده یی نیز جم را به جمشید فرزند طهمورث، چهارمین پادشاه پیشدادی منسوب کرده اند و بر اساس داستانی اسطوره یی، جم را مرکز حکومت جمشید دانسته اند. یاقوت حموی در کتاب «معجم البلدان» آورده که طهمورث را ۱۰ پسر بوده که یکی از آنها جم یا جمشید نام داشته و به هر کدام از آنها شهری از اقلیم پارس داده که به نام خود آنهاست و جم شهری است منسوب به جمشید شاه. «حدود العالم من المشرق الی المغرب» نام کتابی است در عهد نوح ابن احمد سامانی که به سال ۳۷۲ هجری قمری نوشته شده و نویسنده آن نامعلوم است. این کتاب، جم را شهری از حدود سیراف معمور و آبادان و با مردم بسیار بیان کرده است. در کتاب «مسالک الممالک» نوشته اسطخری نیز آمده است که در سیراف هیچ درخت و مرکبات و آب شیرین ندارد، همه این احتیاجات از دامنه های کوهی که مشرف بر منطقه است و آن را جم می خوانند تامین و تهیه می شود.
جغرافیدانان و مستشرقان غربی نیز در توصیف جم و خصوصیات آب و هوایی، جغرافیایی و قدمت آن، در آثار خود بسیار سخن به میان آورده اند. پاول شوارتز آلمانی در کتاب «جغرافیای تاریخی فارس» نوشته است: ناحیه سیراف به قول اسطخری دارای سه مسجد منبردار بوده است. یکی در سیراف، یکی در نجیرم و دیگری در جم، جم در محلی بوده که امروز آبادی جم در شمال کوه قرار دارد.
مردم جم به غیرتمندی، مهمان نوازی و ادب پروری زبانزد و مشهور بوده و هستند. علاوه بر این خصوصیات خاص اقلیمی و آب و هوایی، به خصوص در فصل های زمستان و بهار باعث شده است تا هر ساله پذیرای خیل عظیم مهمانانی باشد که برای گذراندن ایام بهاری به طبیعت زیبای جم و به تعبیری به گلگشت استان بوشهر سفر می کنند. وجود آثار باستانی از جمله قلعه و برج و بارو و دیوارهای ساروجی در پوز پدری (کوه پدری) گلوقلات، قره چناق (رشته قناتی که بیش از دویست سال قدمت دارد)، حمام عمومی و تاریخی محمدعلی خان جمی و جاذبه های سیاحتی و زیارتی همچون طبیعت زیبای گلوبردکان، منظره زیبای گودلح و بیدخوار در فصل بهار، امامزاده بی بی بانو، امامزاده پیربیراهه و باعث شده است که همواره نگاه مسافران و جهانگردان بسیاری را به خود معطوف کند. وجود قنات های آب شیرین به تعداد قابل توجه در گذشته و چاه های آب حفاری شده در دوره اخیر و خاک مناسب آن، شرایط ویژه یی را برای کشاورزی فراهم کرده است، بطوری که انواع درختان سردسیری و گرمسیری در آن قابل کشت و بهره برداری است. با این همه در دو دهه اخیر با حفاری چاه های گاز در ارتفاعات جم و ریز، احداث پالایشگاه گاز فجر جم، طبیعت زیبای جم دستخوش تغییر و تحول گردیده است، اما رهاورد این تحولات جدید که در ساختار کلی شهرستان کاملا مشهود است، همان تکنولوژی و صنعت است که چهره شهرستان جم را به منطقه یی صنعتی و مسکونی تبدیل کرده است.
قرار گرفتن پالایشگاه گاز فجر جم در این شهرستان که بزرگ ترین پالایشگاه گاز خاورمیانه و دومین پالایشگاه بزرگ گاز در جهان است و وجود میدان گازی کنگان و میدان گازی نار در این منطقه از قابلیت های اقتصادی این منطقه به حساب می آید. شرکت پالایش گاز فجر جم از فروردین ماه ۱۳۶۸ و پیرو تغییر ساختار جدید وزارت نفت برای تصفیه گاز میدان های گازی نار و کنگان در شهرستان جم، تاسیس شده است. میزان گاز تولیدی این پالایشگاه در سال بین ۳۲ تا ۳۶ میلیارد متر مکعب در سال های ۱۳۷۸تا ۱۳۸۴ بوده است. در سال ۱۳۹۱ شرکت پالایش گاز فجر جم به رکورد تولید روزانه ۱۳۰ میلیون مترمکعب رسید. این پالایشگاه همچنین، روزانه ۵میلیون متر مکعب گاز از فازهای ۶، ۷ و ۸ پارس جنوبی دریافت و فرآورش می کند.
امروزه نگاه های اقتصادی و سیاسی بسیاری به این خطه از میهن اسلامی معطوف شده است. احداث بزرگراه چهارخطه عسلویه جم فیروزآباد و در نهایت شیراز، در واقع احیای همان جاده باستانی دوره ساسانی است که می تواند آینده یی درخشان و چشم اندازی روشن را برای این شهرستان رقم بزند. همچنین ایجاد شهرک های توحید، پارس جنوبی، پتروشیمی و وجود فرودگاه توحید جم موقعیت منحصر به فردی را برای این شهرستان به ارمغان آورده است، به طوری که با تکمیل شدن شهرک های مذکور و بهره برداری از راه ارتباطی جم ـ شیراز، جمعیت قابل توجهی از هموطنان در شهر جم مستقر شده اند.
