وقتی همسرم به خانه می آید، بعد از چند لحظه چشمانش به تلفن همراهش خیره می شود تا وقتی که بخوابد. روزهای اول فقط تنهایی و دور شدن او و دنیایش از من و دنیایم آزارم می داد تا این که کم کم تغییر رفتارش باعث شد تا سر و کله شک به دنیای ذهن و روح من وارد شود.
احساس می کردم، نسبت به روزهای گذشته به من بی توجه تر شده است، خودش می گفت به دلیل زیاد شدن کارهایش، روحیه اش تغییر کرده، اما رفتارهای او چیز دیگری را فریاد می زد که من جرأت نجوا کردنش را هم نداشتم. هروقت به بهانه ای کنار او می رفتم، صفحه موبایلش را خاموش می کرد. روی تلفن همراهش رمز گذاشته بود. اگر زیاد کنار او می نشستم و فرصت نمی کرد، پیام هایش را چک کند، عصبی می شد و مرا به دنبال کاری می فرستاد تا آنجا نباشم.
یک بار که از رفتارهای او و صدای مدام رسیدن پیامک در وایبر کلافه شده بودم، دعوای مفصلی راه انداختم. نتیجه دعوای من، سایلنت کردن تلفنش بود. همسرم گمان کرده بود شنیدن صدای پیام های دریافتی آزارم می دهد در حالی که مضمون این پیام ها بود که زندگی مرا نابود می کرد. دیگر نمی شنیدم چند نفر برای او پیام می فرستند، فقط چشمان او را می دیدم که می خواند، دستانش که تایپ می کند و رفتارش که عوض می شود.
هر وقت به او می گفتم که حس می کنم چیزی یا کسی بین ما قرار دارد، عصبانی می شد تا این که یک بار نمی دانم چرا تلفن همراهش را بدون آن که قفل کند بالای سرش گذاشت و خوابش برد. من هم وارد وایبر او شدم و آنچه را تمام این ماه ها حس می کردم و از تغییر رفتارهایش می فهمیدم با چشمان خود دیدم. باورم نمی شد، جایی همین حوالی، کنار من، در خانه مشترکمان همسرم تمام حرف هایی را که به من نمی گوید، به زنان دیگر می گوید. راست می گفت، زن خاصی در زندگی او نبود. زن های مختلفی بودند که البته با همه آنها حرف مشترکی می زد. حرفی که باید تنها به من و در گوش من زمزمه می کرد… .
***
نسل های قبل از ما خیلی خوشبخت بودند که زندگی شان واقعی بود. اگر عاشق می شدند به جای پیامک و چت باید با دلهره سر قرار حاضر می شدند، اگر می خواستند با کسی حرف بزنند، باید کنار تلفن ثابت می نشستند، کارهای دیگرشان را تعطیل می کردند و با آن شماره گیر های قدیمی که می چرخید و عدد «یک» خیلی زودتر از «۹» گرفته می شد، شماره خانه طرف مقابل را می گرفتند، می دانستند شاید شخص دیگری پاسخ دهد پس آماده بودند تا خود را معرفی کنند، حال و احوالی کرده و منتظر شخص مورد نظر شوند.
نسل های قبل از ما خیلی خوشبخت بودند که محبت شان واقعی بود، دعوایشان واقعی بود و حتی خیانتشان هم واقعی و قابل رویت بود. ما، انسان های نسل کلیک و دهکده جهانی از موهبت درک واقعی خیلی چیزها و رفتارها محرومیم.
همین زندگی در فضاهای غیر واقعی باعث شده است ارتباطات درون خانواده ما نیز آسیب ببیند. حضور فیزیکی در کنار هم داریم، اما با یک وسیله کوچک مثل تلفن همراه یا تبلت می توانیم به هزاران آدم دیگر در نقاط مختلف این گوی همیشه چرخان وصل شویم. خیلی راحت با گوشی هایی که مدرن شده از تمام لحظاتمان عکس بگیریم و در یک چشم برهم زدن در جایی به نام وایبر برای گروهی بفرستیم که ده ها نفر عضو دارد. این ارتباطات و فضاهای جدید، علاوه بر امکانات و فوایدی که برای هر کدام از ما ایجاد می کند، می تواند آسیب های جبران ناپذیری بزند که متاسفانه از آن غافلیم.
یکی از این آسیب ها، آشنایی و روابطی است که ممکن است ایجاد شود. روابط خارج از محدوده ای که لازم نیست در محل کار، دانشگاه یا در کوچه و خیابان باشیم تا سر راه زندگی مان سبز شود و همه چیز را به هم بریزد. می تواند با چند پیام معناگرا و احساسی در یک گروه شروع شود و اما به همین نوع پیام ها و در جمع دیگران خلاصه نشود. برخی اوقات یک لغزش کوتاه می تواند آینده مان را نابود کند.
مشکل اینجاست که لغزش های این دوره زمانه مانند لغزش های نسل قبل نیست. لباس موجه به تن دارد و خیلی راحت تر، قابل پوشانده شدن با الفاظ و حرف های «وجدان آرام کن» است. دیگر مثل دهه های قبل اگر سر و کله یک شخص سوم در یک رابطه ای مقدس مانند رابطه زناشویی پیدا شود، فرد شرمنده نمی شود. اصولا این روابط قدم های اولش بسیار موجه است. حرف زدن ها و آشنایی هایی به بهانه های مختلف، اما چون قدم قدم پیش می رود، افراد متوجه نمی شوند در حال شکستن خطوط قرمز هستند. روز اول یکدیگر را خانم و آقا صدا می کنند، روز بعد اسم هم را به تنهایی می گویند و روز بعد با جانم و عزیزم.
هرچند انواع شبکه های اجتماعی و وسایل ارتباطی به بازار آمده، اما وایبر چیزی است که نه چندان آرام، بلکه با سرعتی باور نکردنی، مهمان ناخوانده خانه هایمان شده است. سن و سال نمی شناسد، خانه دار و شاغل برایش فرقی ندارد. جنسیت هم مهم نیست. روزهای اول حس می کنی چقدر خوب است که می توانی از همه دوستانت سراغ بگیری. می توانی عکس هایشان را ببینی. در گروه هایی عضو شوی که حرف های قشنگ و خواندنی و گاهی هم خنده دار به اشتراک می گذارند، اما خیلی زود می بینی این نوع از ارتباط بیشتر از فرزندانت درگیرت کرده است.
ما همیشه فکر می کنیم که مرگ برای همسایه است؛ گاهی این قدر از خودمان مطمئن هستیم که به گمانمان اگر وسط آتش هم بایستیم، نخواهیم سوخت. به همین دلیل به جای آن که مراقب رفتارمان باشیم، دل به هر چه باداباد می سپاریم.
منظور ما از طرح این موضوع حذف کردن وایبر یا هر چیز مانند او نیست، اما حد نگه داشتن در استفاده از این وسیله و همچنین رعایت خطوط قرمزی که در زندگی واقعی به آن پایبند هستیم، می تواند زندگی های مجازی مان را هم ایمن کند.
باید مراقب باشیم که قبح و زشتی هر کاری در دفعات اول بیشتر ما را آزار می دهد. قدم قدم ممکن است رفتاری برایمان عادی شود که روزی بسیار ناهنجار به حساب می آمد. داشتن یک خانواده آرام ارزشمند تر از هر چیز در این دنیاست. عزیزترین انسان های زندگی ما در چاردیواری خانه مان و در کنار مان هستند، اما متاسفانه هر روز به یک بهانه، از آنها غافل می شویم. تکنولوژی زمانی خوب است که باهم بودنمان را راحت تر کند، اگر بخواهد به آن آسیبی برساند همان بهتر که نباشد.
ندا داوودی
