بازار مسکن چین این روزها با کمبود فروش و رکود روبه رو شده است. دلیل اصلی آن هم خودداری سازندگان از فروش واحدهای ساخته شده به قیمتی کمتر از چند ماه قبل است. کاهش قیمت مسکن در بازار باعث شده تا فروشندگان دست نگه دارند و از فروش واحدهای ساخته شده خودداری کنند. بر اساس آماری که به تازگی گروه ساختمانی «سنتالین» که بزرگ ترین گروه ملکی در چین است منتشر کرده، شمار واحدهای مسکن ارائه شده به بازار در ۲۱ شهر اصلی چین، در دو ماه گذشته ۲۵ درصد کاهش یافته است. سازندگان مسکن چنین تحلیل می کنند که اگر واحدهای ساخته شده را به بازار ارائه نکنند، عرضه کمتر از تقاضا می شود و قیمت ها دوباره بالا می رود.
فروش مسکن در چین در نیمه نخست سال جاری میلادی نسبت به سال گذشته بیش از ۹ درصد کاهش یافته است. این درحالی است که سال گذشته فروش مسکن در چین نزدیک به ۲۷ درصد نسبت به سال قبل تر افزایش یافته بود.
در این شرایط فروشندگان راه هایی را برای تحریک بازار و افزایش فروش به کار گرفته اند. یکی از این راه ها، ارائه وام بدون بهره است. ماه گذشته، با پیوستن شرکت سازنده اورگرند، سومین سازنده بزرگ ملکی در چین، به فهرست شرکت ها و فروشندگانی که وام بدون بهره خرید مسکن ارائه می کنند، این روند جدیت بیشتری گرفت. این نوع وام به وام آسان هم شهرت دارد. تحلیلگران اقتصادی چین می گویند این یک ریسک خطرناک در اقتصاد این کشور است. این گروه از تحلیلگران این وضعیت را با شرایط سال ۲۰۰۸ آمریکا مقایسه می کنند که با اعطای وام های آسان به مردم برای خرید مسکن، ورشکستگی بزرگی برای موسسات مالی رقم خورد و باعث شد صدها واحد ملکی در آمریکا به حراج گذاشته شود زیرا خریداران قدرت بازپرداخت وام های مسکنی را که دریافت کرده بودند نداشتند.
پرداخت وام در چین هیچ گاه روند ساده ای نبوده. در چین برخلاف کشورهای غربی، مردم بدهی زیادی به بانک ها ندارند و بانک ها از دیرباز تاکنون، سپرده ها و ضمانت های سنگینی از وام گیرندگان دریافت می کنند. اساسا وام گرفتن و خرید به شیوه بدهکار شدن به بانک، در فرهنگ چینی ها وجود ندارد. اکنون اما وام هایی به ارزش یک چهارم قیمت خرید خانه با بهره صفر ارائه می شود. این وام ها با قوانین دولتی مطابقت ندارد. بر اساس قوانین دولت چین، پرداخت وام نیازمند سپرده ای معادل ۳۰ درصد قیمت خانه است.
آماری که در گزارش مربوط به تولید ناخالص داخلی چین در ماه گذشته منتشر شد، نشان می دهد سرمایه گذاری در مسکن در این کشور کاهش یافته است. به همین نسبت قیمت خانه هم کاهش یافته و خریدار هم کمتر شده است. به همین دلیل بانک های دولتی و موسسات خصوصی، روند پرداخت وام برای خرید مسکن را سریع تر و آسان تر کرده اند. استدلال کارشناسان و تحلیلگرانی که می گویند افزایش وام دهی و تسهیل آن به تحریک و رشد بازار مسکن در آینده نزدیک کمک می کند، از کارشناسانی که درباره پیامدهای این روند در بلندمدت هشدار می دهند، قوی تر بوده است. به هر حال در ماه میلادی گذشته، اعطای وام مسکن ۶ درصد نسبت به ماه قبل افزایش یافته و مقدار پرداخت آن در سراسر چین به ۸۶/۱۸ میلیارد دلار رسیده است.
یکی دیگر از راه های تحریک بازار مسکن و رشد فروش، ضمانت بازخرید از سوی سازندگان است. برخی شرکت های سازنده مسکن هنگام پیش فروش یا فروش قطعی ملک، به خریدار ضمانت می دهند که هر وقت اراده کرد، ملک را دوباره به قیمت روز بازار از او بخرند. این سیاست در دو شهر چین که ضعیف ترین بازار مسکن را دارند به مرحله اجرا هم رسیده است. به گونه ای که سازندگان در این دو شهر، پیشنهاد خرید دوباره ملک بالاتر از قیمت کنونی و به قیمت فروش اولیه آن را ارائه کرده اند تا به این ترتیب تقاضا در بازار تحریک شود. در شهر هانگ ژو، یکی از شرکت های سازنده مسکن، چند ملک را که ۴ سال قبل به خریداران فروخته بود، به قیمت ۴۰ درصد بالای قیمت فروشش در آن زمان، دوباره از آنها خرید. گاهی قیمت بازخرید این خانه ها به ۱۲۰ درصد قیمت اولیه اش می رسد. این جدیدترین استراتژی سازندگان مسکن در سراسر چین برای ایجاد تحریک در بازار مسکن است. سازندگان مسکن می گویند این استراتژی در برخی شهرها جواب داده و باعث تحریک خرید و فروش شده است. بخشی از این استراتژی، فروش ۵ ساله ملک به خریدار است. به این ترتیب خریدار اطمینان دارد که ۵ سال بعد شرکت فروشنده، ملک را به قیمت روز بازار یا بالاتر از او می خرد. این اطمینان خاطر باعث تسهیل تصمیم گیری برای خرید مسکن می شود. مبنای این استراتژی این است که اصلی ترین دلیل کاهش خرید مسکن، عدم اطمینان و اعتماد مشتریان به آینده بازار است. وقتی راهی برای جلب این اعتماد و تحکیم اطمینان یافت شود، مشکل کاهش خرید و فروش هم حل می شود.
فروشندگان و سازندگان مسکن به دنبال ابتکارات دیگری برای تحریک بازار هستند که قرار است در ماه های آینده به اجرا گذاشته شود. با این حال کارشناسان می گویند رکود بازار مسکن چین این بار طولانی تر از دفعات قبل خواهد بود. کاهش ۱۰ درصدی فروش و ساخت مسکن در این کشور، نرخ رشد اقتصادی را بین ۵ تا ۶ درصد پایین می آورد. به همین دلیل اکنون در چین همه در تقلای خارج کردن بازار مسکن از رکود هستند.
