بررسی حقوقی حضور نظامی عربستان در بحرین

با شروع جنبش آزادی خواهی و عدالت طلبی در کشورهای عربی، دیکتاتوری های منطقه یکی پس از دیگری به ورطه سقوط کشیده شدند.

با شروع جنبش آزادی خواهی و عدالت طلبی در کشورهای عربی، دیکتاتوری های منطقه یکی پس از دیگری به ورطه سقوط کشیده شدند. این دومینوی سقوط بعد از گذشتن از شمال آفریقا به خاورمیانه رسید وکشورهای حوزه خلیج فارس و از جمله کشور کوچک بحرین را نیز در بر گرفت..

بحرین با حدود ۷۰% جمعیت شیعه از جایگاه خاصی در منطقه خاورمیانه برخوردار می باشد. لذا تحولات این کشور کوچک از سطوح مختلف استراتژیک حائز اهمیت است. قیام ۱۴ فوریه ۲۰۱۱ سرآغاز خیزش عمومی عمیقی دربحرین گردید که مخالفان نظام حاکم بر این کشور را به تسخیر خیابان های منامه پایتخت بحرین فراخواند.

پس از این قیام مردمی، فضای سیاسی بحرین به طور کامل دگرگون گشت، میدان لؤلؤ در پایتخت این کشور مرکز توجه جهانیان نسبت به این حرکت آزادی خواهانه شد. اقدام پلیس بحرین در سرکوب معترضان بدلیل شدت اعتراضات موثر نشد و حکومت به بهانه حمایت از ارکان دولتی در برابر شورش، از نیروهای نظامی شورای همکاری خلیج فارس مشهور به «سپر جزیره» درخواست کمک نمود.

بدنبال این تقاضا، نیروهای نظامی کشورهای اصلی عضو معاهده سپر جزیره نظیر عربستان سعودی، امارات سایر وارد بحرین شدند و به بهانه حمایت از تأسیسات و اماکن دولتی بحرین این کشور را اشغال نمودند. به دلیل هجمه فشارهای نظامی وارد شده بر مردم فریاد حق طلبانه ملت بحرین رو به خاموشی نهاد و اندک اعتراضاتی که در راستای مخالفت با این تجاوز آشکار صورت گرفته بود نیز توسط نیروهای مذکور با قساوت هرچه تمام تر سرکوب شد.اما نکته مهم این بود که آنان حضور خود در این کشور را در چارچوب قوانین حقوق بین الملل میدانستند.

در این راستا کشورهای غربی و بخصوص آمریکا که از حضور نظام دیکتاتوری در بحرین منتفع می گردند اقدامات اعضای این شورا را در قالب قرارداد امنیتی میان طرفین، تفسیر نموده و اذعان داشتند که این حضور نظامی در بحرین مشروع، و در راستای قرارداد تأمین امنیتی که میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس منعقد شده می باشد. لذا با تفسیر معاهده فی مابین(سپر جزیره)چارچوب حقوقی لازم را برای این حضور نظامی فراهم آورده اند. این تحقیق بنا دارد، ضمن آوردن تاریخچه ای کوتاه از کشور بحرین و چگونگی استقلال آن، نحوه شکل گیری وانعقاد معاهده «سپر جزیره» با ارائه مفهوم حقوقی حاکمیت، مداخله و تجاوز، دخالت نظامی عربستان و سایر همپیمانانش در بحرین را از منظر حقوق بین الملل مورد بررسی قرار دهد و در ادامه به درستی سنجی این ادعا باتوجه به اقدامات صورت گرفته در بحرین خواهیم پرداخت تا مشروع یا نامشروع بودن اقدامات مذکور در چارچوب حقوق بین الملل محرز شود.