قرص های اکستازی به چه قیمتی شادتان می کند؟

هیجان، سرخوشی و به زودی مرگ!

اشتیاق جوان ها به شادی و بودن در جمع های نامتعارف داستانی است که سال هاست ذهن جامعه و خانواده ها را به خود مشغول کرده است. جمع هایی که با خود هزار و یک مشکل دارند. یکی از همین معضلات مصرف بی اندازه قرص هایی به نام اکستازی با هزاران عنوان وسوسه انگیز است که اگر حتی جمله ای از عوارض جبران ناپذیر آن را درک می کردند لحظه ای به مصرف آن فکر هم نمی کردند.

قرصی ترکیب شده از کریستال

قرص اکس همان قرصی است که همه ما بارها اسمش را شنیده ایم. اکستازی ماده سفید رنگ بدبو و تلخ مزه ای است که به راحتی در آب حل می شود. این ماده به شکل قرص، کپسول، آدامس، نوشابه و پودرهای طعم دار تولید و عرضه می شود و گاهی هم به صورت تزریق در رگ مورد استفاده قرار می گیرد. قرص های اکستازی از لحاظ ترکیب و عملکرد از یک سو شبیه مواد محرک مثل آمفتامین ها و از سوی دیگر شبیه مواد توهم زا هستند. اثر محرک این ماده نقش تحریک کننده دارند و باعث سرعت فعالیت سیستم عصبی می شوند. از طرفی اثر توهم زای آن به طور خاص روی ادراک تاثیر می گذارد و باعث توهم شنیداری و دیداری می شود. اکستازی در مجموع یک ماده مصنوعی روانگردان محسوب می شود که اگرچه آثار بسیار سوئی بر بدن دارد ولی مصرف این ماده مصرف کننده را به تدریج یا به سرعت به سمت یک نوع اجبار در مصرف می کشاند و از لحاظ روانی وابسته می کند. درصد زیادی از کسانی که از این قرص استفاده می کنند با افسردگی های شدید، ارتباطات خطرساز و نامشروع جنسی و خودکشی روبرو می شوند. قرص اکس باعث آسیب مدارهایی از مغز می شود و قدرت تصمیم گیری را از شخص مصرف کننده می گیرد. اکس از نظر شیمیایی ترکیبی از خانواده آمفتامین ها محسوب می شود. اکستازی خالص، پودری سفید تشکیل شده از کریستال های ریز است و در صورت ناخالصی به رنگ های قرمز و قهوه ای هم دیده می شود. این ماده به اشکال قرص، کپسول، پودر استنشاقی و برچسب های پوستی موجود است. قرص های اکس که بین ۸ تا ۱۲۰ میلی گرم وزن دارند می توانند سفید باشند اما با نشانه هایی مثل چهره های خندان یا ستاره که روی آنها حک شده است به فروش می رسند. قرص هایی که روی آنها آرم شبدر و میتسوبیشی حک شده بسیار خطرناک هستند. این قرص اغلب Love Pill نامیده می شود و به صورت مقطعی قدرت درک انسان، بویایی، لامسه، بینایی، چشایی و شنوایی را بیشتر می کند.

افسردگی بعد از مصرف اول

نشانه ها و علائم قرص اکستازی تا حدود ۲۰ دقیقه بعد از مصرف خود را نشان می دهد که این نشانه ها شامل شدید شدن نبض، ضربان بالای قلب، خشکی دهان، گشاد شدن مردمک، گرفتگی عضلات، ریفلاکس معده، حالت تهوع و سوزش معده است. همچنین اکستازی این توانایی را دارد که با آسیب به پایانه های عصبی شبکه اعصاب مغز را دچار اختلال کند و به نورون های مغز آسیب بزند. این نورون ها سروتونین ترشح می کنند. این ماده بعد از ترشح باعث ایجاد شادی کاذب در فرد می شود و اصولا وقتی ترشح آن زیاد می شود که فرد باید احساس شادی کند. بعد از این مرحله شادمانی ، مراحلی اتفاق می افتد که سطح سروتونین را پایین می آورد. اکس این عمل را مسدود می کند و باعث می شود سروتونین برای مدت بیشتری باقی بماند و فرد برای زمان بیشتری احساس شادی و بی غمی کند.

مصرف طولانی مدت اکس چرخه تولید و متابولیسم سروتونین را مختل می کند و در نتیجه میزان سروتونین مغزی کاهش می یابد. همین امر باعث بروز افسردگی می شود. به دلیل شرایط نامطلوب درست کردن، اغلب این قرص ها فقط تا ۴۰ درصد خالص هستند. مصرف کنندگان معتقدند هر چه مدت زمان بیشتری قرص را استفاده کنند برای گرفتن نتیجه مشابه باید میزان بیشتری مصرف کنند. حدود ۹۰ درصد افرادی که اکستازی مصرف می کنند برای از بین بردن دردها و بیماری های بعدی به سمت موادمخدری مانند هروئین کشیده می شوند. همچنین اکثر افرادی که این قرص ها را مصرف می کنند پس از مدتی معتاد قرص شده و مجبور می شوند طی برنامه منظمی آن را مصرف کنند. قرص های اکسی که هم اکنون در بازار موجود است نام های مختلفی دارند مثل دلفین، لنگر، صلیب سرخ، رنو، سان شاین، سوپرمن، هوندا، اپل، امگا، پلیکان، لاو پیل، مرسدس و… این قرص ها با قیمت های متفاوت به فروش می رسند. مثلا دلفین ارزان تر است و زودتر بی اثر می شود. صلیب سرخ قوی تر است و جوانانی که آن را مصرف می کنند به دلیل اینکه دچار توهماتی در بینایی، شنوایی و دیگر حواس می شوند بدون آنکه متوجه خطرات شوند دست به کارهای خطرناک می زنند؛ مثلا پنجره را باز می کنند و بیرون می پرند یا وقتی در ماشینی که به سرعت در حرکت است نشسته اند در را باز می کنند و بیرون می پرند. این افراد آنچه را که واقعیت ندارد می بینند و می شنوند. در مورد عوارض طولانی مدت اکس باید گفت این قرص ها به کبد و کلیه آسیب می رسانند و فشارخون را بالا می برند. در حمله های فشارخون ممکن است خونریزی مغزی ایجاد شود. این مواد اعتیاد آور هستند. به این معنا که فرد تمایل به استفاده مجدد برای رسیدن به حالات دلخواه پیدا می کند و به سرعت میزان دوز مورد نیازش افزایش می یابد. شخص بعد از عادت به اکس برای کنار گذاشتن آن دچار علایم اضطراب و ترک می شود.

وقتی یکباره همه چیز از بین می رود

از دلایل مصرف این قرص ها عوارض کوتاه مدت خوشایندی است که در بدن انسان می گذرد. مصرف کنندگان، این نشانه ها را افزایش کاذب احساس خوب بودن، افزایش کاذب انرژی، احساس تمایل برای ارتباط با دیگران، احساس تعلق فیزیکی به دیگران، احساس عشق و سرخوشی، دست ودلبازی، افزایش هوشیاری، درک موسیقی، افزایش حواس بویایی و چشایی و احساس تجربیات و حالات روانی جدید در زندگی توصیف می کنند. مصرف این قرص ها در درازمدت آثار منفی شدیدی بر بدن افراد می گذارد. آثار شدید احساسی، اختلال خواب، کابوس های شبانه، اضطراب، دیوانگی، انقباض شدید فک و پارگی زبان در اثر فک زدن های طولانی، عدم تمرکز، فراموشی، اختلال در یادگیری، افزایش دمای بدن و کاهش آب بدن از این آثار است. افرادی که این قرص ها را مصرف می کنند، مجبور به مصرف آب فراوان و مکرر هستند و این مساله خطرات خاص خود را به دنبال دارد. تهوع و استفراغ، کاهش سدیم خون در اثر مصرف زیاد مایعات (هیپوناترمی)، سردرد، سرگیجه، تشنج، آنمی آپلاستیک (سرکوب شدید خون سازی مغز استخوان) و افت شدید خلق در روزهای پس از مصرف از سایر این نشانه هاست. در مورد این قرص ها احتمال اعتیاد جسمی کم است ولی اعتیاد روانی همراه دارد. احتمال مسمومیت کبدی و صدمه به اعصاب مغزی خطرات دیگری است که مصرف کنندگان را تهدید می کند. اکستازی مانند موادمخدر سیستم ایمنی بدن را به شدت تضعیف می کند و آسیب پذیری بدن را در برابر بیماری های عفونی و ویروسی به شدت افزایش می دهد. علاوه بر این ارگان هایی مثل کلیه و کبد که کار دفع مواد سمی زائد بدن را برعهده دارند دچار صدمات جبران ناپذیری می شوند. زندگی روزمره افرادی که مصرف را تازه شروع کرده اند هنوز تحت تاثیر مصرف قرار ندارد، اما پس از حدود ۶ ماه مصرف مداوم، اشتیاق مفرط و غیرقابل کنترل به مصرف دائمی در آنها به وجود می آید. ضمن اینکه اشتیاق به مصرف موادمخدر دیگر آنها را به حشیش، کوکائین و حتی بعضی مواد روانگردان سوق می دهد.

هشدار به خانواده ها

عامل مصرف قرص های روانگردان در جوانان بیشتر به محیط خانواده برمی گردد. زمینه های اختلال خانوادگی و عدم الگوهای مناسب رفتاری در گرایش جوانان به این قرص ها می تواند موثر باشد. نکته اینجاست که در خیلی از موارد، اگر جوانی دست به مصرف قرص اکستازی می زند اولین گرایش او نیست بلکه از قبل موارد دیگری هم مصرف می کرده است.

یکی از بهترین راه های جلوگیری از گرایش جوانان به استفاده از هر گونه موادمخدری پر کردن اوقات فراغت جوانان است. باید در هر قدمی که برای پر کردن اوقات فراغت جوانان برداشته می شود هدفمند باشیم و جوانان را در مسائل سیاسی و اجتماعی و زمینه هایی که گرایش به آسیب های اجتماعی را کمتر می کند فعال کنیم. اگر برای آگاه سازی جامعه در مورد عوارض و خطرات داروهای نشاط آور از جمله اکستازی اقدامی جدی نشود، در آینده با گسترش بیشتر این داروها در میان جوانان و گرایش آنها به مواد خطرنا ک تری مانند هروئین و کوکائین روبرو خواهیم بود.

دکتر رضا دانشمند، روان‌پزشک و روان‌درمانگر، عضو مرکز تحقیقات اعتیاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

تنظیم : شقایق جعفری

لینک منبع : لینک به مطلب